Diyabet hastalarına oruç önerileri

Şeker hastalığınız varsa, sağlığınız diyetinize, yemek yeme zamanlarınıza ve ilaçlarınıza bağlantılı olduğundan, oruç tutmak sizin için birtakım sorunlar yaratabilir. Ancak oruç tutarken tedaviniz ve beslenmenizle ilgili önceden doktorunuzla görüşürseniz bu dönemi sağlıklı geçirebilirsiniz. Diyabetli hastaların oruç tuttuklarını gizlememeleri gerektiğini söyleyen Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr. Mustafa Ünal; diyabet hastaları için şu önerilerde bulundu: Diyabet (şeker hastalığı) hayat boyu tedaviyle birlikte düzenli beslenmeyi gerektiren kronik bir hastalıktır. 

BİLİNÇ KAYBINA NEDEN OLABİLİR

Özellikle ramazan ayında oruç tutan diyabet hastaları hem düzensiz beslenmeleri hem de tedavilerini aksatmaları nedeniyle ciddi sorunlar yaşayabilir. Oruç tutan diyabetik hastalardaki en önemli sorunlardan biri kan şekeri düşüklüğüdür (hipoglisemi). Diğer aylarla karşılaştırıldığında ramazanda hastaneye yatışı gerektiren ciddi kan şekeri düşüklüğü sıklığı 7.5 kat daha fazladır. Kan şekeri düşüklüğü terleme, baş dönmesi, açlık hissi, halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak müdahale edilmezse bilinç kaybı, nöbet ve koma gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Diyabetli bireylerin tamamı hipoglisemi yaşamazlar ancak insülin ve oral antidiyabetik ilaç kullananlarda hipoglisemi riski daha fazla ve yaygındır. 

KAN ŞEKERİ DÜZEYİ DEĞİŞİYOR 

Diyabetli bireylerin oruçluyken karşılaşabilecekleri en sıkıntılı durumlar; hipoglisemi ya da hiperglisemi durumudur. Hipoglisemi yani kan şekeri düzeylerinin çok düşük olması durumunda kendini titreme ve terleme, bulanık görme, dudaklarda karıncalanma, asabiyet, çarpıntı olarak belli eder. Hiperglisemiyse kan şekeri düzeylerinin çok yüksek olması durumudur. Belirtileri ise susamak, idrara sık çıkmak, baş ağrıları ve aşırı yorgunluktur.

Şeker ölçümü yapmak orucu bozmaz

Tip 1 (insülin bağımlı) diyabetle günde 4 doz insülin yapan tip 2 diyabet hastaları ramazan öncesi son 3 ay içinde diyabetik ketoasidoz nedeniyle hastaneye yatmış hastalar, sık hipoglisemi yaşayan, hipoglisemiyi fark edemeyenler, gebelik, diyabet ile birlikte kalp hastalığı, kronik böbrek yetmezliği gibi ek risk faktörü oluşturacak hastalığa sahip olan bireylerin oruç tutmasını tavsiye etmiyoruz. Oruç tutan tüm diyabetik hastalar hekimin önerdiği sıklıkta parmak ucu kan şekeri ölçümü yapmalıdır. Kan şekeri ölçümü orucu bozmaz. 

KİMLER RİSK ALTINDA?

Kan şekeri sık sık normalin altına (<60-70 mg/dl) düşenler l Hipoglisemilerini fark etmeyen hastalar 

Kan şekeri düzeyleri iyi ayarlanmamış hastalar l Ramazan ayından hemen önceki dönemlerde diyabet koması atlatmış veya öncesinde koma hikâyesi olan hastalar 

Gebe diyabetliler l Yalnız yaşayan diyabet hastaları, l Yaşlı diyabet hastaları oruç tutmaları yüksek risk taşıyan hastalar grubuna girer.

BOL LİFLİ GIDALARI TERCİH EDİN

Ramazan ayı yaz dönemine denk geldiği için aç kalınacak süre uzun. Bu nedenle sahurda özellikle sebze, kahverengi ekmek, tahıllar ve baklagiller gibi hem lif içeriği yüksek hem de emilimi daha uzun sürede olan gıdalar alınmalı. 

İftar ve sahur arasında ‘az’ ama ‘sık’ yeme ilkesini uygulayın. Yiyecek seçiminde; ekmek, pide, hamur işi yiyecekler, pirinç pilavı, makarna, patates ve şekerli yiyecekler gibi kan şekerini yükseltme potansiyeli yüksek yiyecekleri kısıtlayın. 

Süt, peynir, yoğurt, yumurta, zeytin, sebze, kepekli ekmek veya ızgara tavuk gibi ‘proteinden zengin’ besinleri ve domates, salatalık ve meyve çeşitlerinin bulunduğu ‘kahvaltı tarzı’ beslenmeyi tercih edin. Mutlaka çorba, sebze ve zeytinyağlı yemekleri tüketin. Gün içinde aşırı acıkma sorununuz varsa kuru fasulye, nohut, mercimek, bulgur pilavı gibi protein ağırlıklı besinleri tüketin. Protein içeren besinler, midede daha uzun süre kaldığından, uzun süreli tokluk sağlar. Tek seferde büyük porsiyonlar şeklinde beslenmek yerine, daha küçük ölçülü porsiyonları tercih edin.