Güneş çarpmasına ilk yardım tüyoları

Güneş çarpan kişi hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, giysileri çıkarılmalı, düz yatırılmalı, bacakları yukarı kaldırılmalı ve ciltten buharlaşma sağlayacak şekilde soğutulmalıdır. Bilinci açıksa bol su ve tuzlu ayran verilmeli.

Yazın getirdiği en ciddi hastalık güneş çarpmasıdır. Güneş çarpması, aşırı sıcak nedeniyle beden ısısını ayarlayan mekanizmanın yani termoregülasyon sisteminin bozulması sonucu ortaya çıkan bir hastalık tablosudur. Vücudun kendi ısısını düzenlemek için olan terlemeyi yeterince gerçekleştirememesi durumudur. Ayrıca sıcaklarda aşırı terleme sonucu fazla miktarda sıvı ve elektrolit kayıpları sonucunda da vücut sıcaklığı yükselmeye başlayabilir.

ŞUUR BULANIKLIĞI VARSA!

"Güneş çarpmasında nasıl yardım etmek gerekir?" sorusuna karşılık Liv Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Alev Özsarı "Hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, giysileri çıkarılmalı, düz yatırılmalı, bacakları yukarı kaldırılmalı ve ciltten buharlaşma sağlayacak şekilde soğutulmalıdır. Ilık -çok soğuk olmayan su banyosu yaptırılabilir veya koltuk altı, boyun ve kalçalarına soğuk kompres uygulanabilir. Bilinci açıksa bol su ve tuzlu ayran verilmeli. Şuur bulanıklığı, havale geçirme gibi belirtiler varsa vakit geçirmeden hastaneye götürmelidir. Kas krampları, serin bir yerde dinlenme ve bol sıvı almaya rağmen bir saatten uzun sürerse yine doktora başvurulmalıdır. Hastanın soğutulması ve yeterli sıvının verilmesi önemlidir. Ateş düşürücülerin faydası yoktur, hatta verilmesi sakıncalı olabilir" diye konuştu.

TANSİYON DÜŞÜKLÜĞÜ VE YORGUNLUK

Dr. Alev Özsarı, güneş çarpmasının nedenlerini "Yüksek ateş, baş ağrısı, nabız hızında ve solunum sayısında artma, tansiyon düşüklüğü, aşırı yorgunluk, bitkinlik hali. Güneşe maruz kalma uzadıkça ve müdahale edilmedikçe ağrılı kramplar, kalpte ritim bozukluğu, bulantı- kusma-ishal, huzursuzluk, havale, bilinç bulanıklığı, koma ve ölüm gelişebilir" dedi. "Güneş çarpmasına karşı ne tür önlemler alınabilir?" sorusuna karşılık Özsarı, şunları dile getirdi: "Fazla güneşte kalınmamalıdır. Susamayı beklemeden bol su ve maden suyu içilmelidir. (Tansiyonu olanlar maden suyunu dikkatli tüketmelidir.) Yiyeceklere dikkat edilmeli, ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı, sık aralıklarla sebze ve meyveden zengin beslenilmelidir. Proteinden zengin gıdalar azaltılmalı, alkol ve kafeinden kaçınılmalıdır. Özellikle sıcak günlerde alkol ve kafein almak vücudun ısısını ayarlayan mekanizmayı olumsuz etkiler. Giyeceklere dikkat edilmeli, mevsime uygun, vücudun sıcaklığını çok yükseltmeyecek pamuklu ve keten gibi terletmeyecek kumaşlar tercih edilmeli, açık renkli kıyafetler giyilmelidir. Güneşten korunmak için geniş kenarlı şapkalar takılmalıdır. Ultraviyole ışınlarının en yoğun olduğu 11.00-15.00 saatleri arasında, güneş altında spor faaliyetleri yapmaktan kaçınılmalıdır. Sık sık duş alınmalıdır."

Bol sıvı tüketimi neden önemli?

Sıcak havalarda nem arttığında terleme ile sıvı kaybederiz. Kaybedilen sıvı ve sodyumu yerine koymak gerekir. Su ile birlikte tuzlu ayran ve maden suyu da önerilir. Ancak tansiyon sorunu olanlar bunları dikkatli tüketmelidir.

Hangi hastalıkları tetikleyebilir?

Güneş çarpması yaşlıları, kronik hastalığı olanları ve çocukları daha çok etkiler. Yüksek tansiyonu olanlarda, diyabeti olan ve özellikle insülin kullanan diyabetli hastalarda, kalp hastalarında, böbrek hastalarında sıvı kaybı nedeniyle daha erken ve ölümcül sonuçlar ortaya çıkar.

Çocuklarla ilgili neler yapmak gerekir?

Çocuklar güneşe karşı daha hassastırlar. Hem ciltleri hassastır, hem de susuzluğa karşı kendilerini koruyamazlar. Bu yüzden çocuklara bol su verilmelidir. 2 yaş altı çocuklar güneşe fazla çıkarılmamalı, güneş vuran araba içinde uzun süre tutulmamalıdır.