AFAD, istatistikleri açıkladı: Türkiye 117 yılda 210 büyük deprem yaşadı

Yaşam Haberleri

AFAD, Türkiye'de 1900-2018 yıllarında meydana gelen doğal afetlere ilişkin istatistikleri içeren rapor yayımladı.

Türkiye'de 1900-2017 yıllarında en az 6,0 büyüklüğündeki 210 depremde 86 bin 802 kişi yaşamını yitirdi, 597 bin 865 konut ağır hasar gördü.

İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD), "Türkiye'de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri" raporu hazırlandı.

Raporun "Sayılarla Türkiye'de Afetler" bölümünde 1900-2018 yıllarında meydana gelen büyük doğal afetlere ilişkin veriler yer aldı.

Buna göre, en etkin deprem kuşaklarından birisi olan Akdeniz-Alp-Himalaya kuşağında bulunan Türkiye'de ortalama her 5 yılda bir geniş çapta can ve mal kaybına neden olan büyük deprem meydana geliyor.

Türkiye'de 1900-2017 yıllarında büyüklüğü en az 6,0 olan 210 hasar yapıcı ve can kaybına yol açıcı deprem meydana geldi. Bu depremlerde 86 bin 802 kişi hayatını kaybetti, 597 bin 865 konut ağır hasar gördü.

ÖNEMLİ DEPREMLERDEN BAZILARI

Muş'un Malazgirt ilçesinde 1903'te 7,0 büyüklüğündeki depremde 2 bin 803 kişi yaşamını yitirdi.

Tekirdağ'ın Şarköy ilçesinde 1912'de meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki depremde 2 bin 836 kişi öldü, 1914'te Burdur'da 7,0 büyüklüğündeki deprem 2 bin 344 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

Tokat'ın Niksar ilçesinde 1942'de 7,0 büyüklüğünde meydana gelen deprem 3 bin kişiyi, Samsun'un Ladik ilçesinde 1943'te 7,4 büyüklüğündeki deprem ise 2 bin 824 kişiyi hayattan kopardı.

Bolu'nun Gerede ilçesinde 1944'te meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 959 kişi, Erzincan'da 1949'da 7,9 büyüklüğündeki depremde 32 bin 962 kişi öldü.

Muş'un Varto ilçesinde 1966'da kaydedilen 7,2 büyüklüğündeki deprem 2 bin 394, Kütahya'nın Gediz ilçesinde 1970'te kaydedilen 7,2 büyüklüğündeki deprem ise bin 86 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

Diyarbakır'ın Lice ilçesinde 1975'te yaşanan 6,9 büyüklüğündeki depremde 2 bin 385, Van'ın Çaldıran ilçesinde 1976'daki depremde 3 bin 840 kişi yaşamını yitirdi.

Erzurum'un Horasan ilçesinde 1983'te 6,9 büyüklüğünde deprem meydana geldi, bin 155 kişi hayatını kaybetti. İzmit'in Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999'da yaşanan ve Marmara Bölgesi'ndeki birçok ilde hissedilen 7,4 büyüklüğündeki deprem ise 17 bin 480 kişiyi hayattan kopardı.

Van'da 2011'de meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 644 kişi hayata gözlerini yumdu.

HEYELAN KAYA DÜŞMESİ

Türkiye'deki afetlere ilişkin AFAD raporunda heyelan/kaya düşmesi olayları da yer aldı.

Heyelanların jeolojik, jeomorfolojik ve iklimsel etkenlerle insanların çeşitli etkinliklerine bağlı geliştiğine işaret edilen raporda, 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde meydana gelen toprak kaymalarının istatistikleri paylaşıldı.

KARADENİZ BÖLGESİ ÖNE ÇIKTI

Buna göre Trabzon, bin 517 heyelanla ilk sırada yer aldı. Trabzon'u bin 319 heyelanla Rize, 939 toprak kaymasıyla Erzurum ve 913 heyelanla Giresun izledi. 1950'den bugüne kadarki 23 bin 41 heyelanın yaklaşık yüzde 21'i bu dört ilde meydana geldi.

Kastamonu 768, Artvin 765, Bingöl 693, Malatya 688, Sivas 666 ve Erzincan 622 toprak kaymasıyla listenin üst sıralarındaki diğer iller oldu.

Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Kırşehir, Mardin, Şırnak, Kilis, Şanlıurfa, Uşak, Ardahan, Bilecik, İstanbul ve Eskişehir ise heyelanın en az yaşandığı iller olarak kayıtlara geçti. Söz konusu tarihler arasındaki veriler göz önünde alındığında bu illerde bir yılda meydana gelen heyelanların ortalaması birden az oldu.

SEL SU BASKINLARI

Türkiye'de sıklıkla yaşanan afetlerden bir diğeri ise sel/su baskınları. Sele en çok nehir yataklarındaki taşmaların neden olduğu belirtilen raporda, bu duruma nehir yataklarının amacı dışında kullanılmasının yol açtığı vurgulandı.

Türkiye'de 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde en çok afet, 425 sel/su baskınıyla Erzurum'da yaşandı. Sivas 315, Van 265 ve Bitlis 247 sel/su baskınıyla bu kenti takip etti.

ÇIĞ VAKASI

Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı afetlerden bir diğeri çığ, kar örtüsü altındaki zayıf tabakanın örtüden kaynaklanan yükü taşıma kabiliyetini yitirmesiyle oluşuyor.

Çalışmalara göre, çığ olaylarında yükselti ve mevsimsel etki belirleyici role sahip bulunuyor.

1950'den bugüne kadarki çığ olaylarının yaklaşık yarısı Bingöl, Bitlis, Tunceli ve Malatya'da meydana geldi. 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde Bingöl, 274 çığ felaketiyle ilk sırada yer aldı.

Bingöl'ü 265 çığ olayıyla Bitlis, 168 çığ olayıyla Tunceli ve 81 çığ olayıyla Malatya takip etti.

Son 15 yılda en çok çığ düşmesi, 104 olayla 2006, 159 olayla 2007, 144 olayla 2008, 110 olayla 2010 ve 155 olayla 2011 yıllarında meydana geldi.

2012'den bu yana düşen çığ sayısında geçmiş yıllara oranla azalma kaydedildi.

EN BÜYÜK KAYBIN YAŞANDIĞI İKİ DEPREM

Tarihi, yıkıcı ve acı depremlerle dolu Anadolu coğrafyasının 1900-2014 arasında yaşadığı en büyük iki deprem Erzincan ve Kocaeli depremleri oldu.

Erzincan'da 27 Aralık 1939'da 7,9'luk bir deprem meydana geldi.

Doğal afette, 32 bin 962 kişi yaşamını yitirdi. Deprem konusunda yapılan araştırmada, şehirde yapılaşmanın fay hattı üzerine kurulu olduğu tespit edildi. Birden fazla şokla meydana gelen depremde kayıpların büyük bölümü faya paralel ve dik konumda inşa edilen yapılarda oluştu.

Birçok doğal afette olduğu gibi söz konusu depremde de Anadolu'nun diğer illerinde yardım kampanyaları düzenlenerek, yaraların sarılmasına çalışıldı. Dünya kamuoyunun da dikkatlerini Türkiye'ye çevirmesine neden olan deprem, 20. yüzyılın en büyük 10 depremi arasında gösteriliyor. Erzincan depreminde 116 bin 720 binanın yıkıldığı tespit edildi.

Depremin kış mevsiminde gerçekleşmesi ve ortalama sıcaklıkların eksi 35'lerde seyretmesi can kaybını artırırken, olumsuz hava koşulları sağ kalanlar için de uzun süren çileli bir sürecin habercisi oldu.

17 AĞUSTUS DEPREMİ

Yakın tarihimizin en acı hatırası ise 17 Ağustos 1999'da merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan 7,4'lük deprem oldu.

Deprem, saat 03.02 sıralarında başladı ve 45 saniye sürdü. Depremde, 17 bin 480 kişi yaşamını yitirdi. Dünyanın birçok ülkesinden ekipler, arama ve kurtarma ekiplerine destek için Türkiye'ye geldi.

Marmara Bölgesi, Ankara ve İzmir'den de hissedilen depremde, 244 bin 383 binada "ağır hasar" meydana geldi. Yüz binlerce insanın evsiz kaldığı depremin ülkeye faturası ise milyarlarca dolar olarak kayıtlara geçti.

Deprem sonrasında 150 bine yakın insan prefabrike kentlerde uzun süre yaşamak zorunda kaldı. Düzenlenen yardım kampanyalarında toplanan maddi destekler de bölgeye ulaştırıldı.

DÜNYANIN EN ŞİDDETLİ VE YIKICI DEPREMLERİ

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezinden derlenen bilgilere göre, son yüzyılda dünya tarihinin en şiddetli 10 depremi Güney Amerika ve Asya-Pasifik ülkelerinde yaşandı. Son yüzyılda en şiddetli depremler, Güney Amerika ve Asya-Pasifik ülkelerinde yaşandı. Şili'de 1960'daki 9,5 büyüklüğündeki deprem bugüne kadarki bilinen en şiddetli deprem olarak kayıtlara geçerken en uzun süreli deprem 10 dakika ile Endonezya'da kaydedildi. Haiti'de 316 bin kişinin hayatını kaybettiği 2010 depremi en fazla ölüme yol açan depremlerin başında geliyor. Aktif deprem kuşağı üzerinde yer alan Türkiye'de en fazla can kaybı, Erzincan ve Gölcük depremlerinde yaşandı.

(AA)




Etiketler :