Prof. Dr. Nurettin Lüleci

Prof. Dr. Nurettin Lüleci

[email protected]

Duyu bozukluğu hastalıkları tetikler

El ve ayaklarda iğne batma hissi, karıncalanma ve yanma gibi şikayetler 'duyu bozukluğu'ndan kaynaklı olabilir. Zamanında teşhis edilip tedaviye başlanmazsa kalıcı sorunlar yaşanabilir. 

El ve ayaklarda yanma hissinin olması, dikkate alınması gereken sağlık sorunlarındandır. Yanma hissi tek başına olabileceği gibi beraberinde iğnelenme, karıncalanma ve ağrı olması, bu şikayetlere sıklıkla eşlik etmektedir. Yanmalar kişiyi pek rahatsız etmeyen hafif şiddette olabileceği gibi daha ileri boyutta uyuşma ve ağrı eşliğinde uykularımızı bile etkileyecek düzeyde problemlere yol açabilir. Yanma ve karıncalanma olduğunda bu durum parestezi yani duyu bozukluğu olarak da tanımlanmaktadır. 

DİYABETTEN OLABİLİR 

Cilt enfeksiyonları veya yorgunluk, geçici olarak ayaklarda yanma veya iltihaplı durumlar oluşturabilirken, ayaklardaki yanma hissi genellikle sinir hasarının (periferik nöropati) bir belirtisidir. Sinir hasarı; diyabet, kronik alkol kullanımı, belirli toksinlere maruz kalma, bazı B vitamini eksiklikleri veya HIV enfeksiyonu (AIDS) gibi birçok farklı nedene bağlıdır.

Olası nedenler:

Sporcu ayağı (Atletik  ayak dediğimiz sporcularda daha çok görülen yanmalar, genellikle tırnak mantarına bağlı olarak tırnak yüzeyinin üzerinde büyümeye başladığında oluşur. Ayak derisinde kaşıntı, batma  ve yanmalar  sporcularda sık görülen problemlerdir.) n Charcot-Marie-Tooth hastalığı (kollar ve bacaklardaki sinirleri etkileyen bir grup kalıtsal bozukluk) 

- Kemoterapi

- Kronik böbrek hastalığı

- Karmaşık bölgesel ağrı sendromları (hasarlanmış sinir sistemi nedeniyle kronik ağrı)

- Diyabetik nöropati (diyabetin neden olduğu sinir hasarı)

- HIV / AIDS

- Hipotiroitizm (tiroit hormon azlığı)

- Tarsal tünel sendromu (ayakta sinir tuzaklanması)

- Vitamin eksikliğine bağlı anemi (kansızlık)

ERİTROMELALJİ 

Eritromelalgia yoğun yanma hissine ve ağrılara neden olabilir.  Ellerdeki yanma hissi ön plandadır. Diğer belirtiler arasında şunlar sayılabilir:  şişme • artan terleme • kırmızı veya mor renkli deri. Neyin eritromelaljiye neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Genetik kalıtım çok nadirdir. Eritromelalgia, kol ve bacaklarınıza kan akışını etkileyecek şekilde genişlemiş veya daraltılmış olarak kalmayan belirli kan damarlarıyla ilişkili olabilir. Bazı nedenler: Kemik iliği bozuklukları • Sinir hasarı • Otoimmün hastalıklar Eritromelaljinin neden olduğu yanma ve yangı durumunda, ellerinizi soğuk suya sokmak iyi gelmektedir. 

GEBELİKTE ÇIKABİLİR 

Gebelikte görülen ayak yanmaları hamilelik sırasında yaygındır. Ayaklardaki artan ağırlık, ayakların şişmesine neden olur. Ayrıca, hamilelik sırasında vücut ısısında bir artışa neden olabilen birtakım hormonal değişiklikler de söz konusudur. Ayak yanmaları menopoz döneminde de sık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu, vücutta meydana gelen hormonal değişikliklerin bir sonucudur. 

FİBROMİYALJİ 

Fibromiyalji tanısı koymak güç olabilir. Doktorların teşhis etmesi zor olabilir ancak kabaca herhangi bir nedene bağlanamayan ve 3 aydan fazla süre devam eden yaygın ağrılar varsa, fibromiyalji olunabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Fibromiyalji, genellikle vücudun çeşitli yerlerinde hissedilen ağrı, bitkinlik ve yorgunlukla kendini gösterir. Bazı durumlarda fibromiyaljisi  olanların  ellerinde ve ayaklarında yanma hissi sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bu belirtilerin dışında • uykusunu  alamamak ve yorgun uyanmak 

• baş ağrısı

• depresyon

• anksiyete

• alt karın bölgesinde ağrılı ya da ağrısız irritabl bağırsak sendromunun gelişimi olabilir. 

KEMOTERAPİ

Kemoterapi, kanseri tedavi etmek için kullanılan kimyasal ilaç tedavisinin agresif bir şeklidir. Vücutta hızla büyüyen kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan bir tedavi şeklidir. Bu tedavi sinir hasarına da neden olabilir. Eğer sinir hasarları ayaklarınızda olursa, yanma ve karıncalanmayla karşılaşabilirsiniz. n Üremi: Uremia ayrıca kronik böbrek hastalığı olarak da bilinir. Böbrekleriniz hasar gördüğünde ve normal işlevlerini yerine getirmediğinde ortaya çıkar. Kanı filtrelemek ve idrarınız yoluyla zehirli maddeleri atmak yerine, bu toksinler kan dolaşımınıza karışır. Bu, periferik nöropatiye yol açabilir, ekstremitelerde karıncalanma ve yanmayla sonuçlanabilir.

Hipotiroidi :  Hipotiroidizm vücudunuz yeterince tiroit hormonu üretmediğinde ortaya çıkar. Bu durum sinir hasarına ve sıcak ayaklara neden olabilir. Tarsal tünel sendromu, ayak bileğinizin yakınında bulunan bir sinirde hasar olduğunda ortaya çıkar. Ayaklarda iğnelenme hissi bu sendromun ana belirtisidir. n Guillain-Barré sendromu: Guillain-Barré sendromu, bağışıklık sisteminin periferal sinir sistemine saldırmaya başladığında gelişir. Nedeni bilinmemektedir. Semptomlar uyuşukluk ve güçsüzlük, özellikle parmaklarınız ve ayak parmaklarınızda diken batması hissi arasında değişir. Ayaklarda yanma hissinin tedavisi altta yatan hastalığın tedavisine bağlıdır. Örneğin, diyabetik nöropati durumunda, tedavi kan şekeri seviyesini düzenlemeyi içerir. Sıcak ayaklar sinir hasarına bağlıysa, sinir hasarının ilerlemesini durdurmak son derece önemlidir. Doktorunuz, ağrı kesiciler de dahil olmak üzere, nöropatinin yol açtığı acı verici hisleri tedavi etmek için bir dizi ilaç yazabilir. El ve ayaklarda yanma hissi ve ağrılar oluştuğunda, mümkün olan en kısa sürede ve tedaviye başlanması hayati önem taşır.

Damar iltihabı

Vasculitis veya kan damarlarında oluşan iltihabi bir durumdur. Yara izi, kalınlaşma ve kan damarı duvarları zayıflayarak hasar oluşur. Ayaklara doğru kan akışı engellendiğinde, ağrı, karıncalanma, yanmalar ve doku hasarına neden olabilir. 

VİTAMİN EKSİKLİĞİ

Vitamin eksikliğinde vücudun bazı besinleri olmadığı zaman, sinir fonksiyonu, alkolik nöropatide olduğu  gibi etkilenir. Bu durumda, folat, B-6 ve B-12 vitaminlerindeki eksiklikler, sıcak ve ayaklarda yanma hislerine neden olabilmektedir. 

Charcot-Marie-Tooth hastalığı: Bu hastalıkta kalıtsal bir periferik sinir bozukluğu söz konusudur. Bu sinir bozukluğu duyusal sinir liflerine zarar verir. Bazen eller ve ayaklarda bir karıncalanma veya yanma hissiyle sonuçlanabilir. 

Ağır metal zehirlenmesi: Kurşun, cıva veya arsenik zehirlenmesi, ellerde ve ayaklarda hafif bir yanma hissine neden olabilir. Bu metallerin yeteri kadar toksik olması vücutta biriktiğinde, gerekli olan diğer gerekli besinleri değiştirmeye başlamasıyla oluşur. 

PERİFERİK NÖROPATİ

Elinizde sıcaklık veya yanma hissi periferik nöropati belirtisi olabilir. Bu durum, altta yatan bir nedene  bağlı olarak sinir hasarının oluşması sonucu ortaya çıkar. Belirtilerarasında  şunlar olabilir

• Ellerde veya ayaklarda karıncalanma

• Keskin ağrı

• Ellerde  veya ayaklarda uyuşma

• Kol ve bacaklarda zayıflık• Kol ve bacaklarda ağırlık hissi

• Düşük kan basıncı

• Erektil disfonksiyon 

• Kollarınız veya bacaklarınız yerinde kilitlenmiş gibi hissetme. Periferik nöropatinin gelişiminde genetik faktörler rol oynayabilirken, tipik olarak altta yatan bir problemden de kaynaklanabilir.

Bunlar : Otoimmün hastalıklar

• Diabetes mellitus

• Hipotiroitizm

• Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar olabilir. Periferik nöropati için tedavi genellikle  altta yatan nedene yönelik olmalıdır.