Prof. Dr. Nurettin Lüleci
Keskin, yanıcı, iğnelenme tarzındaki ağrılar ya da kol ve bacaklarda yayılma şeklinde görünen karıncalanmalar önemli hastalıkların belirtisi olabilir.
Ağrı duymak, bir yerimizin ağrıması sadece kişiyi değil çevresini de etkileyen bir durumdur. Bir yerimiz ağrıdığında önce ne yaparız en yakınımızdakine ya şuram çok ağrıyor, ağrıdan uyuyamadım, işe gidemedim gibi yakınmalarımız olur. Ağrımızı anlattığımız insanlar da doğal olarak bildiği kadarı ile size yol gösterir ama dostluğunuz, yakınlığınız oranında o da bu durumdan rahatsız olur, üzülür.
AKUT VE KRONİK SORUNLAR
Dünyada bir çok insan akut ya da kronik ağrılardan yakınmaktadır. Bu yakınmaların çoğu artrit, fibromiyalji ve kronik sırt ağrısı gibi hastalıklardan kaynaklanırken nadir görülen ağrı rahatsızlıklarına yakalananlar da vardır. Bugün nadir görülen ancak hayattan bezdirici, tedavide güçlük yaratan ağrılara neden olan bozukluklardan bahsedeceğiz. Şimdi, hocam zaten bu ağrı ile seyreden hastalıklar nadir görülüyor neden bu konuyu yazmak istiyorsunuz gibi bir soru akla gelebilir. Evet bu hastalıklar nadir görülür ama bir görüldüğünde kişiyi aşırı derecede bunaltabilir. Siz görmemiş olabilirsiniz böyle durumları fakat hemen her gün benzer ağrı şikayetleri bizlere iletilmektedir. En azından ismini duyduğunuzda bu da neymiş dediğinizde burada vereceğimiz bilgiler sizin bu rahatsızlıklarda ne olabilir, nasıl bir yol izleyebilirim endişelerinizi giderir, sizleri aydınlatabilir.
Karmaşık Bölgesel Ağrı Sendromu
Özellikle kol, bacak, el ve ayakları etkileyen ancak tüm vücuda yayılma potansiyeli olan kronik bir ağrı durumudur. CRPS belirtileri genellikle bir yaralanma, ameliyat, inme veya kalp krizi sonrasında gelişir. CRPS'nin ana özelliği, hasarın şiddeti ile orantılı olmayan sürekli ve yoğun bir ağrının bulunmasıdır. Bölgesel ağrı sendromunun temel nedeni iyi anlaşılamamıştır. Çoğu durumda, etkilenen bölgedeki sinirlere doğrudan zarar vermeyen bir hastalık veya yaralanma sonrasında ortaya çıkar (Tip I).
SİNİR HASARI
Bazı durumlarda, belirli bir sinir hasarından sonra ortaya çıkar (Tip II). Yaralanma sonrasında CRPS'nin kesin tetikleyicisi bilinmemektedir, ancak merkezi ve uçlardaki sinir sistemleri ile veya uygun olmayan yangısal ( enflamatuar) yanıtlar arasındaki anormal etkileşimlere bağlı olabilir. Bu rahatsızlıkta görülen ağrı zamanla kötüleşir ve genellikle tüm etkilenen bölge boyunca yayılır. Diğer belirtiler, dokunma veya soğuğa karşı duyarlılık • Ağrılı bölgenin şişmesi • cilt sıcaklığında, renginde veya dokudaki değişiklikler • eklem sertliği ve şişmesi • kas güçsüzlüğü veya kas spazmları gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklikler gösterebilir. Bazı insanlarda, belirti ve bulgular kendiliğinden geçebilir. Diğerlerinde, belirtiler aylarca, yıllarca sürebilir. CRPS'nin temel nedeni genellikle bilinmemektedir.
İLAÇ TEDAVİSİ
Bölgesel ağrı sendromu için bilinen bir tedavi yoktur. Tedavi: Ağrı şikayetlerini kontrol etmek amacıyla multidisipliner bir yaklaşım içerir. Belirtilerin başlamasından birkaç ay sonra tedaviye başlandığında, iyileşmenin mümkün olabileceği öne sürülmüştür. Genellikle ilaç, fiziksel ve meşguliyet terapisi, girişimsel ağrı tedavileri (Tetik / hassas nokta enjeksiyonları
- Bölgesel sempatik sinir bloğu.
Eritromelalji
Çoğunlukla orta yaştaki kadınlarda görülmektedir. El ve ayak yanmaları şikayetlerinin ön planda olduğu bir rahatsızlıktır. Genellikle yanmalar ayaklarda olup ciltte kızarıklar bulunur. Ağrılı bölgede sıcaklığın artması ile birlikte bazen yoğun kızarıklık ve de ani bir yanma hissi oluşmaktadır. Bu belirtiler zaman zaman ortaya çıkabildiği gibi sürekli halde de olabilir. Eritromelalji tipik olarak vücudun her iki tarafını etkilese de, bazen sadece vücudun tek tarafında görülebilir. Bu hastalığın altta yatan nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nedeni belli olmayan durumlarda, sinir veya damar sistemde hiçbir hastalık belirtisi olmayan sağlıklı kişilerde görülmekle beraber nedeni belli örneğin kanın yoğun olduğu, akmakta zorlandığı durumlarda da (polistemi gibi) gelişebilir. Diğer yandan venöz yetmezlik, diyabet, hipertiroidizm, yüksek tansiyon, kansızlık, lupus ve romatoid artritli hastalarda da gözlenmiştir.
Santral Ağrı Sendromu
Bu, merkezi sinir sisteminin hasar görmesi veya işlev bozukluğunun neden olduğu nörolojik bir durumdur. Sık sık keskin, yanıcı, iğnelenme tarzındaki ağrılar hastaları canından bezdirir. Bu rahatsızlığa felç, MS (multipl skleroz), tümörler, epilepsi, beyin veya omurilik travması veya Parkinson hastalığı neden olabilir. Şikayetler vücudun büyük bir bölümünü etkileyebilir veya sadece eller veya ayaklarla sınırlı olabilir. Ağrı tipik olarak sabittir ve genellikle dokunma, hareket, duygular ve sıcaklık değişiklikleri (genellikle soğuk hava sıcaklıkları) ile daha da kötü hale gelir.
Trigeminal nevralji
Trigeminal nevralji, sinir kılıfına saldıran onları tahrip eden, sinir iletimini bozan bir rahatsızlıktır. Özellikle alt çene ve yüzde karıncalanma hissi, yanıcı, batıcı, bıçak saplayıcı tarzda şiddetli ağrılara neden olur. Pek çok trigeminal nevralji hastasının dişleri yanlışlıkla çekilmektedir. MS hastalarının yaklaşık ikide biri trigeminal nevralji ile sonuçlanmaktadır. Başın içinde ense kısmından başlayıp göz arkasından yüze dağılan Trigeminal sinirin kılıfının hasar görmesi sonucu oluşmakla birlikte daha yaygın bir nedeni de yapısal bir bozukluktur. Bu bozuklukta kan damarları bu sinirin yanında seyrederken genişlediklerinde siniri rahatsız eder ve baskı yaparak dayanılmaz ağrılar başlar. 100 bin kişiden yaklaşık 10 kişide kan damarlarının trigeminal sinirlerine çok yakın olduğu ve bu ağrılara neden olabileceği bildirilmiştir.