Sömürgeci Avrupa'da ırkçılık yükseliyor

Güney Afrika'nın ilk sömüren ülke olarak ün yapan Hollanda, Amerika kıtasından Asya'ya, Afrika'dan Güney Amerika'ya kadar birçok bölgede insanları katletti. Özellikle Afiraka'daki siyahi kabileler, adeta soykırıma uğradı. Sayısız insan köle olarak satıldı.

Sömürgeciliğe 16. yüzyılda kiralanmış şirketler ile başlayan Hollanda, Portekiz ve İspanya ile birlikte sömürgesi olan 3 Avrupa ülkesinden biri oldu...

21. yüzyılda tüm dünyaya demokrasi dersi vermeye çalışan ve faşizmi propagandayla örten Hollanda'nın mahkemesi, 17. yüzyıl fikirlerinin hala capcanlı olduğunu birkez daha ortaya koydu.

Hollanda'nın Eindhoven kentinden bir şehir meclisi üyesi ve akademisyen olan Mpanzu Bamenga, 2018'de İtalya'ya yaptığı kısa bir iş ziyaretinin ardından memleketinin havaalanına vardıktan kısa bir süre sonra Hollanda'ya döndü.

Havalimanında fazladan bir güvenlik güvenlik kontrollerinden geçirilen Bamenga, yapılan muamelenin siyah bir adam olduğu için reva görüldüğünü anlamıştı. Çünkü Hollanda pasaportu taşıyan, bir Hollanda havaalanına gelen bir Hollanda vatandaşıydı. Teninin rengi dışında, onu ekstra güvenlik kontrollerine tabii tutacak herhangi bir durum yoktu.

Bu, Bamenga'nın Hollanda'da uğradığı ilk ırkçı yaklaşım değildi elbette. Hollanda'da azınlık olarak yaşayan birçok insan, bu çağdışı yaklaşımı deneyimliyor.

Bamenga, 2018'deki deneyiminden sonra bu konuda bir şeyler yapması gerektiğini düşündü. Önce resmi şikayette bulundu. Daha sonra, Uluslararası Af Örgütü, RADAR, Controle Alt Delete ve PIPL-NJCM gibi hak gruplarının desteğiyle, Hollanda hükümetine 'ırksal profil' oluşturmaya son vermesi için dava açtı.

Hollanda'da sınır güvenliğinden sorumlu Marechaussee polis gücü (Kmar), havalimanındaki memurun Bamenga'yı özel sorguya çekme kararını, hızlı yürüdüğü için "risk profiline uyduğunu" iddia ederek meşrulaştırmaya çalıştı.

O gün Bamenga, Eindhoven havaalanında hızla yürüyen özel yapım takım elbiseli yalnız bir adamdı. Ancak her gün o havaalanından geçen binlerce insandan farklı değildi. Ama özel sorgulama için, sadece Bamenga seçildi. Bamenga'yı alıkoyacak herhangi bir gerekçeleri yoktu.

KARAR IRKÇILIŞI MEŞRULAŞTIRDI

22 Eylül'de Lahey Bölge Mahkemesi nihayet Bamenga'nın davası hakkındaki kararını açıkladı. Al Jazeera'dan Sinan Çankaya'nın aktardığına göre Yargıç, "Etnik köken, milliyetin nesnel bir göstergesi olmak zorunda değildir, ancak olabilir de..." dedi. Mahkeme, ekstra kontroller için yolcuları ayırmanın tek kriterinin etnik köken olamayacağını, ancak kesinlikle diğer kriterlerden biri olabileceğini söyledi.

Yani bu kararla mahkeme, ten rengi ve uyruğu bir araya getirdi. 'Hollandalı olmanın beyaz olmak olduğu' fikrini güçlendirdi. Elbette bu, ırkçı Hollandalıların zaten bildiği bir şeydi, ancak mahkeme kararı bunu resmileştirdi.

Mahkemenin Bamenga davasına ilişkin kararı kolluk kuvvetlerine, ırksal profillemeyi meşrulaştırmak için bu tür kriterleri kullanmaya devam etmeleri için tam yetki veriyor.

Öyleki 2019'da 16 yaşındaki Türk asıllı Hümeyra E'nin ölümüyle ilgili bir polis, "bir Türk daha azaldı" ifadesini kullanmıştı.

KAMUDA HER YIL ARTAN IRKÇILIK

Hollanda İnsan Hakları Enstitüsü'nün, 2020 Ayrımcılık raporunda, 2020'de kamu görevlileri tarafından 638 olayda ayrımcılık yapıldığı şüphesiyle enstitüye başvurulduğu belirtildi.

Enstitüden yapılan açıklamada, bu sayının 2019'da 535 olduğu, geçen yılki başvuruların 144'ünün Irkçılık nedeniyle yapıldığı ifade edildi. 2020'de enstitüye ayrımcılıkla ilgili 3 bin 581 soru gönderildiği aktarılan açıklamada, bunların 535'inin ırkçılıkla ilgili, 468'inin ise Koronavirüs salgını sürecindeki tedbirlerin uygulanmasındaki ayrımcılıklara ilişkin olduğu bildirildi.

'HOLLANDALILAR BEYAZDIR' IRKÇILIĞI

Onlarca yıl süren göç ve sömürgeciliğin bir sonucu olarak, bazıları gönüllü bazıları ise zorla dünyanın farklı köşelerinden getirilen insanlar, 'Hollandalılar beyazdır' kavramını kırdı.

Hollanda Doğu Hint Adaları ve Moluccas ve daha sonra Surinam ve Hollanda Antilleri'nden sömürge sonrası göç, Türkiye ve Fas'tan işçi göçü aldı. Bunların yanı sıra Bosna, Somali, Irak, İran, Kongo gibi ülkelerden gelen göçmenlerin 'Hollandalı beyazdır' anlayışını yıktığı düşünülse de, Avrupa'nın etnik ayrımcılığı devam ediyor.