Nefes darlığı çekenler dikkat: Korona değil kalpte sorun olabilir

Röportaj: Yasemin İLAN

Pandemi sürecinde nefes darlığı çekmeye başladıysanız bu her zaman akciğerlerden kaynaklanıyor olmayabilir. Nefes darlığı durumunda mutlaka kalp kontrollerini yaptırın zira bu şikayetler kalp kapak hastalıkları kaynaklı ise geç kalınması büyük risk taşır.

Nefes darlığını akciğer veya kalp hastalıkları kaynaklı olabilir. Pandemi döneminde nefes darlığı çeken hastalar sıklıkla önce akciğer probleminden şüphe ederek akciğerlerini kontrol ettirirler. Ve sıklıkla hastalar belli tedaviler verilerek izlenir. Ancak akılda tutulması gereken durum nefes darlığı sıklıkla kalp kapak hastalıkları kaynaklı da olabilir. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, "Akciğerlerine yönelik tedavi alan ve bir süre izlemde tutulan hastalarda bu izlem süresi yılları bulabilir. Ve bu durum kalp kapak hastalıklarının teşhisini geciktirerek kalpte yorulma ve kasılma gücünde azalmaya neden olabilir. Teşhiste gecikme ve buna bağlı kalp kasılma gücünde azalma uygulanacak ilaç veya ameliyatla tedavinin riskini artırır. Sıklıkla kasılma gücü azalan kalp eski haline dönemez. En basit şekilde örneklemek gerekirse kalp kasılma gücü azalan hastada, geciken kapak ameliyatında hayati risk en az 3-4 kat artar ve hastalar asla eski durumlarına dönemezler. Bunun en uç örneği; kalp kapak problemlerinde gecikme neticesinde, erken teşhis konulduğunda yüzde 1-2 riskle kapak ameliyatı olabilecek hastalar artık kapak ameliyatı şansını kaybedebilir ve kalp nakline aday olabilirler" dedi.

NEFES DARLIĞI DİNLENMEKLE GEÇİYORSA KALP KAYNAKLIDIR

Öncesinde bilinen akciğer sorununuz varsa nefes darlığınız öksürük, ateş ve balgam çıkarma ile beraberse bunun nedeni sıklıkla akciğerlerdeki sorun veya pandemi de şüpheleceğimiz gibi akciğer infeksiyonudur. Oysa ki, kalp kapak hastalıklarında nefes darlığı hareket etmekle yani eforla gelir ve dinlenince geçer. Sıklıkla öksürük ve balgam çıkarma olmaz. Ayrıca kalp kapak hastalıkları için risk altında iseniz bu da akla kapak hastalığını getirmeli.

EN BÜYÜK RİSK: ATEŞLİ ROMATİZMA

Mitral kapak hastalığı için en büyük risk faktörü küçük yaşlarda geçirilmiş boğaz enfeksiyonu sonrası gelişen ateşli romatizmadır. Prof. Dr. Cengiz Köksal "Ateşli romatizma maalesef ülkemiz için hala en önemli mitral kapak problem nedeni olmaya devam etmektedir. Küçük yaşlarda ateşli romatizma geçiren hastalarda 30-40'lı yaşlarda mitral kapağın etkilenmesi sonrası nefes darlığı olabilir. Aort kapağı doğuştan iki yaprakçıklı olan bireylerde özellikle 40'lı yaşlardaki erkek hastalarda aort kapakta darlığa bağlı nefes darlığı olabilir. Aort kapak darlığının diğer bir önemli nedeni de yaşlılığa bağlı kapaktaki kireçlenmedir. 70 yaş ve üstü hastalarda nefes darlığı varsa akla aort kapak darlığı gelmelidir" diye konuştu.

AMELİYAT NE ZAMAN ZORUNLU OLUR?

Mitral ve aort kapaklarda ileri darlık veya yetmezlik olması çoğunlukla ameliyatı zorunlu kılar. Özellikle nefes darlığı, çarpıntı problemleri başlamış ise kalbin daha fazla yorulmasına izin vermeden ameliyat zorunludur.

MERDİVEN VE YOKUŞ ÇIKAMIYORSANIZ!

Kalp kapak hastalıklarının en önemli belirtisi yürümekle, iş yapmakla, merdiven çıkmakla, yokuş çıkarken olan ve hastayı durduran dinlenmesini zorunlu kılan nefes darlığı ve çarpıntıdır. Mitral veya aort kapaktaki yetmezlik veya darlıkla kalbin vücuda pompalaması gereken temiz kanın bir miktarının akciğerde toplanarak nefes darlığı yapmasıdır. Halk arasında akciğerde su toplanması diye tabir edilen bu durumun çözümü ise ameliyatla bu durumun çözülmesi ve kanın akciğerlerde birikmesinin önlenmesidir.

AMELİYATLAR GÖĞÜS KAFESİ AÇILMADAN YAPILIYOR

Bazen kalp kapak hastalığı tanısı konur ancak hasta ameliyattan korktuğu için tedavisini geciktirir. Kalp kapak hastalığı olan hastalarımızın bilmesi gereken kapak ameliyatları artık göğüs kafesi açılmadan yüzde 1-2 riskle yapılabilmektedir. Önemli olan hastaların kalp kapak ameliyatı konusunda özelleşmiş ekipleri bulmasıdır. Günümüzde çoğunlukla aort ve mitral kapak ameliyatları göğüs kafesi açılmadan küçük kesi ile koltuk altından yapılmaktadır.

Mitral kapak için koltuk altından ameliyat

İdeali mitral kapağı tamir etmek ve mümkünse bunu koltuk altından küçük kesi ile yapmaktır. Nerdeyse tüm mitral kapak ameliyatları sağ veya sol koltuk altından 4 cm'lik küçük kesi ile yapılabilir. Koltuk altından yapılan küçük kesi ile mitral kapak sıklıkla tamir edilmektedir. Ameliyatın hem koltuk altından küçük kesi ile yapılması hem de kapağın tamir edilmesinin birçok avantajları vardır. Koltuk altından yapılan ameliyatlarda iyileşme ve normal hayata dönme süreci daha kısadır. Estetik bir işlem olmasının yanında kullanılan kan miktarı da daha azdır. Tamirin en büyük avantajı ise kan sulandırıcıya ihtiyaç duyulmamasıdır.

Aort kapak ameliyatında küçük kesi dönemi

Prof. Dr. Cengiz Köksal "Aort kapak değişimi göğüs kafesini açmadan 2. Kaburga aralığından yaklaşık 4 cm lik bir kesiden yapılabilir. Küçük kesi ile aort kapak ameliyatı yapmak estetik avantajlarının yanında daha hızlı iyileşme ve normal hayata dönme imkanı sağlar. Ayrıca ameliyat sırası ve sonrasında kan verme ihtiyacı daha az olur ve aynı şekilde enfeksiyon riski daha düşüktür" dedi.