Ticari ahlaktan uzak olanların peşindeyiz

Zengin ve kaliteli ürün çeşitliliği ile dünyanın dört bir yanına ihracat yapan Türkiye, uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü daha da güçlendirmek için çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Öte yandan ülke içinde de yüksek enflasyonu fırsata çevirmek isteyenlere karşı bir süredir mücadele devam ediyor. Ancak buna rağmen asgari ücret artışı sonrası birçok kalemde yeni zamlar etiketlere yansıdı. Tespit edilenler ise cezasız kalmadı. Sadece iki haftada yaklaşık 2 bin 600 işletme ve 18 bin 600 ürün denetlenerek 105 milyon lira ceza kesildi. Süreci bizzat yöneten Ticaret Bakanı Ömer Bolat'la hem iç hem de dış pazarları konuştuk.

18.600 ÜRÜNE DENETİM

Fahiş fiyat artışının önüne geçebilmek için neler yapıyorsunuz?

81 ilimizde denetim faaliyetleri devam ediyor. Asgari ücretin de açıklandığı aralık ayının son haftasında 1000'in üzerinde işletme ve 5 bini aşkın ürün, fahiş fiyat artışı kapsamında denetlendi. Yeni yıl ile beraber denetimler daha da yoğunlaştırıldı. Ocak ayının ilk iki haftasında 2 bin 600 işletme ve 18 bin 600 ürün denetlendi. Son günlerde marketlerde fahiş fiyat artışı yapıldığı şeklinde kamuoyuna yansıyan iddialar, bakanlığımız tarafından titizlikle takip ediliyor. Denetimler sonucunda, bu tür fırsatçı girişimlerde bulunduğu tespit edilen, vatandaşımızı mağdur etmeye ve piyasa dengesini bozmaya çalışan, ticari ahlaktan uzak işletme ve şahıslar hakkında her türlü idari yaptırım kararını almaktan geri durmayacağız.

CEZASI KESİLECEK

1 Ocak'tan itibaren restoranlarda fiyat listesi zorunluluğu geldi ancak birçok işletme buna uymuyor. Bu konuda herhangi bir çalışmanız olacak mı?

Yönetmelik 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girdi. 2 Ocak'tan itibaren yaygın ve yoğun denetimler yapılmaya başlandı. Denetimler sırasında mevzuat konusunda bilgi verip eksiklikler konusunda uyarıyoruz. Akabinde yeniden işletmeye gidilerek halen devam eden aykırılıkların tespitinde ise işlem başına 2 bin 172 TL idari para cezası kesiliyor.

OVP HEDEFLERİ TUTAR

Türkiye'nin büyüme performansını ve ekonomik görünümünü nasıl değerlendiriyorsunuz?

Son yıllarda tüm dünyayı derinden etkileyen Kovid-19 salgını, küresel tedarik zinciri aksaklıkları, Rusya-Ukrayna savaşı ile hammadde ve enerji krizlerine rağmen Türkiye ekonomisinin büyüme performansı hız kesmedi. Türkiye son 13 çeyrektir kesintisiz büyüme performansını sürdürdü. Önümüzdeki süreçte ise küresel ekonomideki risklere rağmen 2024'te % 4 olan büyüme ve 267 milyar dolar olan ihracat ile Orta Vadeli Plan (OVP) hedeflerini gerçekleştireceğimize gönülden inanıyorum.

YOĞUN MESAİDEYİZ

Küresel ekonomi açısından 2024 yılı öngörüleriniz neler?

Uluslararası ekonomi kuruluşları, büyüme ve dış ticarete ilişkin tahminlerini aşağı yönlü olarak gözden geçirmekte ve maalesef 2024 yılı için beklentileri 2023'tekinden çok da farklı bir tablo ortaya koymuyor. Dünya Bankası küresel büyümenin 2024'te % 2.6'dan % 2.4'e gerilemesini öngörüyor. Jeopolitik gerilimler 2024'te de küresel siyaset ve ekonomi için önemli olmaya devam edecek. Söz konusu riskleri azaltmak üzere yoğun bir mesai içindeyiz. Bu doğrultuda, mal ihracatımızın 2024'te 267 milyar dolara, hizmetler ihracatımızın ise 110 milyar dolara yükselmesini hedefliyoruz.

İKİNCİ ELDE KÖPÜK KALKTI

İkinci el araç satışına 6 ay ve 6 bin kilometre şartı getiren düzenleme devam edecek mi?

Bu düzenleme kapsamında, ilk tescil tarihinden itibaren 6 ay ve 6 bin kilometreyi geçmeyen otomobil ve arazi taşıtlarının doğrudan veya dolaylı olarak pazarlanması ve satışının önüne geçtik. Bu çerçevede, yaptığımız denetimler sonucunda 2023'te 126 otomobil yetkili bayisi ile oto galeriye 52 milyon TL idari para cezası uyguladık. Bu düzenlemenin uygulama süresini 1 Temmuz 2024 tarihine uzattık. Düzenleme ve aldığımız diğer tedbirlerden sonra ikinci el fiyatlarında % 20'lere varan düşüşler olmaya başladığını, sonrasında ise stoklar da ortaya çıkınca ve satışlardaki balon ortadan kalkınca özellikle birinci elde de kampanyaların başladığını gördük. Piyasa aslında böylece normale döndü ve köpük ortadan kalktı.

İHRACATTA İSLAM ÜLKELERİNE AĞIRLIK

İhracatı artırmaya yönelik ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?

İhracatımızın geleneksel ürün-pazar yapısını bir ileri aşamaya taşıyacak yeni ürün ve yeni pazar çeşitliliğine odaklanarak hazırladığımız Uzak Ülkeler Stratejimizi, 2024'te de dinamik bir şekilde yürütmeye devam edeceğiz. 18 ülke ile ticari ve ekonomik işbirliğinin artırılması, fuar katılımı, ticaret heyetleri, ikili anlaşma ve tanıtım faaliyetlerinin daha da yoğunlaştırılması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu ülkelere ihracatımızı 4 kat artırarak 80 milyar dolara ve ithalattaki payımızı da % 1'e çıkarmayı amaçlıyoruz. Öte yandan hayata geçirdiğimiz 'İslam Ülkeleri ile İhracatı Geliştirme Stratejisi' kapsamında çalışmalarımıza ağırlık vereceğiz. Strateji ile İslam ülkelerinin ihracatımızdaki % 26'lık payının 2028'de % 30'a yükselmesini hedefliyoruz. Ayrıca Türkiye E-İhracat Platformu'nu da hayata geçireceğiz.

KIZILDENİZ ÖNEMLİ BİR RİSK

Bu dönemde öngördüğünüz risk ve fırsatlar neler? Bu kapsamda ne gibi önlemler alarak, nasıl çalışmalar yürütüyorsunuz?

10 Aralık haftasında başlayan Husi saldırılarının ardından, büyük nakliye şirketlerinin Kızıldeniz rotasından çekilmesi nedeniyle, bu rotadan geçiş hacminde önemli bir azalma yaşandı. Saldırılar başladıktan sonra Süveyş Kanalı'ndaki günlük ortalama konteyner gemisi sayısı büyük oranda azaldı ve bu gemilerin önemli ölçüde Ümit Burnu rotasına kaydığı izlendi. Tüm bu olumsuz gelişmeler gerek küresel ticaret gerekse ülkemiz dış ticaret istatistikleri başta olmak üzere makroekonomik göstergeler üzerinde bir risk unsuru oluşturuyor. İhracat faaliyetlerini, ekonomimiz için hayati öneme haiz bir konu olarak ele alıyoruz. Tüm imkanlarımızla, her türlü durumda gerek mal gerekse hizmet ihracatçılarımıza destek olma konusunda büyük bir çaba içerisindeyiz.