5 maddelik 'üyelik' mutabakatı

Başkan Erdoğan, NATO zirvesi için Litvanya'ya gitmeden önce "Türkiye'nin AB yolundaki önünü açın biz de İsveç'in NATO için önünü açalım" dedi. Litvanya'da art arda görüşmeler gerçekleşti ve anlaşma sağlandı.

BAŞKAN Recep Tayyip Erdoğan, Litvanya'ya hareketinden önce Atatürk Havalimanı'nda basın toplantısı düzenledi. Erdoğan "Zirvede, Türkiye'ye yönelik yaptırım ve kısıtlama uygulayan müttefiklere bu yanlıştan süratle dönmeleri çağrımızı tekrarlayacağım" dedi ve İsveç'in NATO üyeliği konusunda da "Türkiye olarak terör örgütleriyle ve uzantılarıyla ayrım gözetilmeden mücadele edilmesi gerektiğini söylemekten neredeyse dilimizde tüy bitti. Şu an 50 yılı aşkın zamandır Avrupa Birliği kapısında bekletilen bir Türkiye var. Önce gelin Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde önünü açın, ondan sonra biz de İsveç'in de önünü açalım" ifadelerini kullandı.

3'LÜ ZİRVE İKİ KEZ TOPLANDI

Başkan Erdoğan, Litvanya'nın Başkenti Vilnius'a gittikten hemen sonra NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile bir araya geldi. Üçlü görüşmeden sonra Başkan Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel'i kabul etti. Kabul, basına kapalı gerçekleştirildi. Bu görüşmeden sonra Başkan Erdoğan, Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson arasında tekrar üçlü bir görüşme yapıldı. Ve bu görüşmenin ardından NATO Genel Sekreteri Stoltenberg basın mensuplarının karşısına geçerek Türkiye, İsveç ve NATO'nun anlaştığını açıkladı. "Sayın Erdoğan, ben ve İsveç mutabakata varmış ve bir bildiriye imza atmış bulunuyoruz" diyen Stoltenberg şöyle devam etti:

TERÖRE KARŞI KOORDİNATÖR

"Sayın Erdoğan, İsveç'in NATO üyeliğine onay kararını Meclis'e götürecek. Bizim terörle mücadele kararımız, Türkiye'nin güvenliğine bir katkıdır. Madrid'deki görüşme sonrası İsveç ve Türkiye çok daha yakından çalıştı. İsveç kanunlarında değişiklik yaptı, PKK'ya karşı terörle mücadele işbirliğini geliştirmiştir. İlk defa NATO'da terörle mücadele için özel bir koordinatör atanacak. İsveç'in NATO üyeliğinin tamamlanması tarihi bir adımdır. Bu aslında bir müzakere değil. Mutabık kaldığımız unsurlar hayata geçiyor. 1 yıl önce Madrid'de eriştiğimiz ruh bugün burada hayata geçti. İsveç tam üye oluyor. Bu tarihi bir gün. İsveç'in Türkiye ile çok daha fazla iş birliği yapmak taahhüdü var. Türkiye'nin onayı Macaristan'ı da o yola götürecektir. İşbirliği paktı ise Türkiye ve İsveç arasındaki terörle mücadele işbirliği. Bir yol haritası belirlenecek. Ortak güvenlik endişeleri konusunda bir araya gelecekler. Hatta bu öneri İsveç tarafından geldi. NATO'nun iki tehdit var karşısında, bir tanesi terör, bir tanesi Rusya. Biz kendi yapımızı yenilediğimiz dönemde, misyonumuzu da yeniliyoruz terörün her formuyla mücadele edebilmek için. Şimdi bir koordinatör olacak, farklı ülkelerde farklı araçları koordine ediyor olacak. Türkiye için de iyi olacak bu."

YAPTIRIMLAR KALKIYOR

Görüşmede, İsveç'in terör örgütü YPG/PYD ve FETÖ'ye destek vermeyeceğini yinelediği, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi. Müttefikler arasında savunma, ticaret ve yatırımların da olmaması ve engellerin kaldırılmasına yönelik çalışmakta mutabık kalındı.

AB yetkilileri de, gümrük birliğine katılma ve Türk vatandaşlarına vizesiz seyahat izni verilmesi de dahil, üyelik müzakerelerini hızlandırmayı kabul ettiklerini söyledi.

AB KONSEY BAŞKANINI KABUL ETTİ

Başkan Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel'i kabul etti. Michel, görüşmenin "iyi" geçtiğini söyleyerek, "AB-Türkiye işbirliğini yeniden ön plana çıkarmak ve ilişkilerimizi yeniden canlandırmak için önümüzdeki fırsatları ele aldık" dedi.

TÜRKİYE'NİN AB'YE KATILMA İSTEĞİNİ DESTEKLİYORUM

NATO Genel sekreteri Jens Stoltenberg, Başkan Erdoğan'ın AB şartını değerlendirdi, "Türkiye'nin AB'ye katılma hedefini destekliyorum. İsveç'i NATO'ya sokmak için çok çalışıyoruz. İsveç'in üyeliği konusunda Vilnius zirvesinde olumlu bir karara varmak hâlâ mümkün" dedi. Stoltenberg sözlerine şöyle devam etti: "NATO Baltık bölgesinde mevcudiyetini artırmaya başladı. Geçtiğimiz yıllarda daha fazla asker sevk etmiştik. Ukrayna işgalinden sonra Madrid zirvesindeki kararla bunu artırmıştık. Bu zirvede yarın ve yarından sonraki gün savunma planı üzerinde anlaşacağız. Bunun dışında tüm ittifaklarımızı koruyabilecek hale geleceğiz. Almanya'nın kararını da mutlulukla karşıladım. Bu kararı çok uzun süredir bekliyorduk. Kişisel olarak ben ve diğer liderler aynı şeyi vurguladık. Çevremizdeki jeopolitik durum giderek daha kötü hale gelecek. Nükleer silahların yerleştirilmesi konusunda ve Wagner'in bu ülkeye gelmesi konusunda müttefik birliğine ihtiyacımız var. "

BEYAZ SARAY: ONAYLIYORUZ

Erdoğan'ın AB restine Beyaz Saray'dan da "Türkiye'nin AB üyelik hedeflerini her zaman destekledi ve desteklemeye devam edecektir" denildi. Açıklamada Türkiye ile AB arasında bir mesele olduğunu belirterek, "ABD'nin odağı İsveç'in NATO'ya katılımıdır" denildi.

BIDEN: MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUM

ABD VE AVRUPA ERDOĞAN'I İKNA ÇABASINDA

BAŞKAN Erdoğan'ın, ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı telefon görüşmesi dış basında geniş yer buldu. ABD'li Bloomberg 'ABD, İsveç'in NATO Hedefi Konusunda Anlaşma Arayışında' başlığıyla duyurdu. Politico, ikilinin görüşmesini "Erdoğan, Biden'a İsveç'in NATO'ya henüz hazır olmadığını söyledi" manşetiyle verdi. Haberde "Erdoğan pazar günü NATO liderlerinin bu hafta yapacakları zirve öncesinde yaptığı telefon görüşmesinde ABD Başkanı Joe Biden'ı uyardı" denildi.

MUTABAKAT METNİ YAYIMLANDI

Üçlü zirvenin ardından NATO'dan yayınlanan 7 maddelik mutabakat metninde şu ifadeler yer aldı:

Son NATO Zirvesi'nden bu yana İsveç ve Türkiye, Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını gidermek üzere yakın işbirliği içinde çalışmışlardır. Bu sürecin bir parçası olarak İsveç anayasasını değiştirdi, yasalarını değiştirdi, PKK'ya karşı terörle mücadele işbirliğini önemli ölçüde genişletti ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattı; tüm bu adımlar 2022'de kabul edilen Üçlü Memorandum'da belirtilmişti.

FETÖ VURGUSU

İsveç ve Türkiye hem Üçlü Daimi Mekanizma hem de her yıl bakanlar düzeyinde toplanacak ve gerektiğinde çalışma grupları oluşturacak yeni bir ikili Güvenlik Mutabakatı çerçevesinde işbirliklerini sürdürme konusunda mutabık kalmıştır. Bu Güvenlik Mutabakatının ilk toplantısında İsveç, 4. madde de dâhil olmak üzere Üçlü Mutabakatın tüm unsurlarının tam olarak uygulanmasına yönelik olarak, terörizmin tüm şekil ve tezahürlerine karşı sürdürdüğü mücadelenin temeli olarak bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD'ye ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini bir kez daha yineler.

KOORDİNATÖR KARARI

Hem İsveç hem de Türkiye terörle mücadelede işbirliğinin İsveç'in NATO üyeliğinden sonra da devam edecek uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda mutabık kalmışlardır. Genel Sekreter Stoltenberg ayrıca NATO'nun terörizmin tüm şekil ve tezahürlerini kategorik olarak kınadığını bir kez daha teyit etti. NATO, Genel Sekreter'in NATO'da ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörlüğü'nü kurması da dahil olmak üzere, bu alandaki çalışmalarını önemli ölçüde hızlandıracaktır.

Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımına yönelik hiçbir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği ilkesine bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılması için çalışacağız.

SON KARAR TBMM'DE

İsveç ve Türkiye ayrıca Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kalmışlardır. İsveç, AB-Türkiye Gümrük Birliği'nin modernizasyonu ve vize serbestisi de dâhil olmak üzere Türkiye'nin AB'ye katılım sürecini yeniden canlandırma çabalarını aktif olarak destekleyecektir.

Bu temelde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılığı ve savunmasına ilişkin zorunluluklar göz önüne alındığında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokolünü TBMM'ye iletecek ve onaylanmasını sağlamak üzere Meclis ile yakın işbirliği içinde çalışacaktır.