Okul kıyafet boyu uzamıyorsa büyüme geriliğine dikkat

Bir çocuğun büyüme takibi düzenli yapılıyorsa ağırlık veya boy büyüme çizgisinde aşağı kayma kolayca tespit edilebilir ve böylece büyüme geriliği tanısı kolayca konur. Ancak sürekli aynı ortamda yaşayan anne babalar çocuklarındaki yavaş büyümeyi fark edemezler uyarısında bulunan Prof. Dr. Cengiz Kara "Çocuğun yaşı büyüdüğü halde pantolon boyunun kısalmaması veya ayakkabı numarasının artmaması ipucu olabilir. Yetersiz beslenmeye bağlı büyüme geriliği olan çocuklarda önce kilo alımı duraklar, sonra boy büyümesi yavaşlar. Bu da 1-2 yıl gibi uzun zamanlarda oluşur. Bu nedenle ailelerin çocuklarını herhangi bir yakınma olmasa da büyüme takibi için aile veya çocuk hekimlerine düzenli olarak kontrole götürmeleri gerekir. Okula dönüş dönemleri çocuğa yeni okul kıyafetlerinin de alındığı bir dönem. Öyleyse, bu dönemde ailelerin çocuğun kıyafet boyunda birkaç yıldır değişim olup olmadığına dikkat etmesi önemli. Kıyafet boyunda artış olmuyorsa bu önemli bir ipucudur. Eğer çocuk büyümüyorsa daha büyük beden kıyafete de ihtiyacı olmayacaktır" dedi.

ERGENLİĞE KADAR KIZ VE ERKEKLER ERİŞKİN BOYLARININ YÜZDE 80'İNE ULAŞIR

Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Kara: "Bir bebek ortalama 3300 gram ağırlığında, 50 cm boyda doğar. Büyümenin doğum sonrası en hızlı olduğu dönem hayatın ilk yılıdır. Bebek bir yaşta 10 kg ağırlığa ve 75 cm boya ulaşır. İlk yıl ortalama 25 cm büyüyen çocuk ikinci yıl ilk yılın yaklaşık olarak yarısı kadar (12 cm), üçüncü yıl yaklaşık 8 cm ve dördüncü yıl 7 cm uzar. Dört yaş civarında boy doğum boyunun 2 katına çıkar. Sonrasında yıllık büyüme hızları 5– 6 cm arasında devam eder ancak bu aralık içinde giderek yavaşlar. Tüm çocukluktaki en düşük büyüme hızı ergenlik öncesindedir, bu dönemde yıllık büyüme 4-4,5 cm'ye kadar düşebilir" dedi.

Ergenliğe kadar kız ve erkekler erişkin boylarının yüzde 80'ine ulaşır diyen Prof. Dr. Cengiz Kara şunları söyledi: "Ergenlikte büyüme yeniden hızlanır. Kızlarda ergenliğin başlamasıyla, erkeklerde ise ergenliğin orta döneminde yani başlangıçtan 1,5-2 yıl sonra boy atağı gözlenir. Ergenlikte erkekler toplam 25-28 cm uzarken, kızlar 20-25 cm boy atarlar. Kızlar 16, erkekler 18 yaşa geldiğinde büyüme tamamlanır. Ancak ergenlik erken başlamışsa büyüme daha erken sonlanır. Ergenlik geç başlarsa büyüme 20-21 yaşa kadar sürebilir."

BİR ÇOCUK AKRANLARINDAN DAHA YAVAŞ BÜYÜYORSA BÜYÜME GERİLİĞİ VARDIR

Büyüme geriliği bir zaman dilimindeki büyüme hızının yetersizliğini ifade eder. Yıllık büyüme hızları dikkate alındığında bir çocuk akranlarından daha yavaş büyüyorsa büyüme geriliği vardır vurgusu yapan Prof. Dr. Cengiz Kara sözlerine şunları ekledi: "Düzenli büyüme takibi yapılan bir çocukta büyüme eğrisinin aşağı sapması büyüme geriliğini gösterir. Dolayısıyla büyüme geriliği tanısı için iki farklı zamanda, örneğin 6 ay veya 1 yıl arayla yapılan boy ölçümlerinin bilinmesi gerekir.

Boy kısalığı ise tek ölçümle elde edilen bir veridir. Bir çocuğun boyu içinde yaşadığı toplumun standartlarına göre en alttaki yüzde üçlük dilimde yer alıyorsa, o çocuk kısa boylu olarak tanımlanır. Büyüme geriliği erken saptanmaz ve uzun süre devam ederse boy kısalığı ile sonuçlanır."