Osmanlı'da Ramazan

Cihan devleti Osmanlı’da, ramazan ayı büyük bir neşeyle karşılanırdı. Rahmet ve bereket ayına büyük önem verilirdi. Halkın mübarek ay içinde nasıl davranması gerektiğini belirten bir tembihname yayınlanırdı. Müslümanların 5 vakit namazı camide cemaatle birlikte kılması, mazereti olmayan tüm Müslümanların oruç tutmaları gerektiği belirtilirdi.

BENZERİ OLMAYAN İNCELİK

Ramazanın 12. günü son derece önemliydi. Kutsal emanetlerin bulunduğu Has Oda temizlenir, gülsuyuyla yıkanırdı. Devletin ileri gelenlerinin hazır bulunduğu törende, padişah tarafından gümüş sandukanın içinden hırka-i saadet çıkarılırdı. Varlıklı bireyler, bakkal, manav ve fırınlara girip veresiye defterini alıp içinden rastgele bir sayfa açar ve tanımadığı kişinin borcunu öderdi.

TEDBİRLER ALINIRDI

Halkın buğday, un, et, yağ ve pirinç gibi gıdalar konusunda sıkıntı çekmemesi için tedbirler alınırdı. Tebdil-i kıyafetle şehri dolaşan padişahlar, ramazan tembihlerine uyulup uyulmadığını bizzat yerinde takip ederdi. İlk gün bütün devlet daireleri tatil edilir, ramazan boyunca memurlar nöbetleşe görevlerine devam ederdi. Her hane sahibi, sahip olduğu imkânları nispetinde iftar davetlerinde bulunurdu.

DİŞ KİRASI

İftar saati kapıyı kim çalarsa çalsın kesinlikle geri çevrilmezdi. Büyük konaklarda hem zenginler hem de ihtiyaç sahipleri için sofralar kurulurdu. İftarın ardından ev sahibi, yemeğe gelen misafirlerine hediyeler (diş kirası) sunardı. Özellikle fakir konuklara, altın ve gümüş akçeler verilirdi.

AKŞAM EĞLENCESİ

Osmanlı döneminde, ramazan ayında gündüzleri adeta sokaklar boşalırdı. İnsanlar gündüzleri uyur, akşamları ise hem çalışır hem de eğlenirdi. İftar ve sahur arasında ortaoyunu, meddah, karagöz gibi birçok oyun sergilenirdi.

ZAM YAPILMASI YASAK

Gıda fiyatlarına “narh” konulur, yani fiyatlar devlet tarafından belirlenirdi. Fiyatların üzerinde satış yapılmaması için görevliler sürekli denetim yapardı. Fiyatının yükselmemesi için itina gösterilen yiyeceklerin başında ekmek ve et bulunurdu .