Teknolojiden uzak kaldığınızda kendinizi boşlukta hissediyorsanız dikkat!

"İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığı gibi teknolojik bağımlılıklar şehir efsanesi mi? Yoksa gerçekten davranışsal bağımlılık mı?"

Teknolojinin gelişimi ile birlikte bireyler, internet ve internet bağlantısıyla kullanılan araçlar (bilgisayarlar, akıllı telefonlar, dijital oyunlar vb.) olmadan hareket edemez hale gelmiştir. İlerleyen yıllarla birlikte teknolojinin ve teknolojik ürünlerin bireyler tarafından sıklıkla ve sınırsızca kullanılmaya başlanması problemli veya patolojik kullanımı da beraberinde getirmiş olup bu durumla bağlantılı olarak akıllara "Teknoloji bir bağımlılık olabilir mi?" sorusunu sıklıkla dile getirilmeye başlamışlardır.

Teknoloji Bağımlılığı Nedir?

Teknoloji bağımlılığı; internetin ve teknolojik cihazların kullanımı ile ilgili olarak aşırı kullanım, kullanma isteğini doyuramama, aşırı kullanımdan dolayı rutin aktivitelerin ihmal edilmesi, aşırı kullanımın sosyal ilişkilere zarar vermesi, kullanımı azaltma ve durdurmada konusunda bir çözüm düşünmeme, kullanımın mümkün olmadığı durumlarda kendini gergin ve sinirli hissetme ve kullanım süresi ve miktarına ilişkin yalan söyleme durumudur.

Bu yazımda ergen bireylerde teknoloji bağımlılığına değinecek olursam eğer; teknoloji kullanımı yaşı çok küçük yaşlara düşmekle beraber özellikle gençler arasında hızla artmakta, çocuk ve ergenlerin yaşam biçimini yeniden şekillendirebilmektedir. Kültürler, dinler ve etnik kimliklerin ötesinde genellikle çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olarak kabul edilen ergenlik gençlik çok özel bir dönemdir. Birçok hazırlığın sürdüğü, fiziksel, sosyal, psikolojik ve bilişsel bir çok değişimin yaşandığı, hayata yönelik hazırlıkların devam ettiği ama hazırlıkların henüz tamamlanmamış olduğu bu dönemde duygusal problemler, sosyalleşme ihtiyacı ve kimlik arayışı gibi etkenler teknolojiyi ergenler için çekici bir araç haline getirebilmektedir.

Ergenlerde teknoloji bağımlılığı belirtileri

Uzun saatler bilgisayar kullanımı nedeniyle fiziksel rahatsızlıklar yaşama,

İnsanlar ile yüz yüze iletişim kurmak yerine internet üzerinden konuşmayı tercih etme,

İnternette vakit geçirebilmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da arkadaş randevularından ödün verme,

Bilgisayar başından uzak kalması durumunda gergin ve boşlukta hissetme,

Dikkat eksikliği yaşama ve öfke kontrolünde zorlanma,

İçe kapanma ve uyku bozukluğu,

Ergenlerde teknoloji bağımlılığı geleceklerini etkileyebilecek kadar riskli bir durumdur. Bu nedenle özellikle ebeveynlere belli görevler düşmektedir.

Başa çıkma tüyoları

Ergen teknoloji bağımlısı bireye sahip anne babaların hem kendi duygularını açıkça ifade edebilmeleri hem de ergene duygularını açıklama fırsatı vermeleri, yani her konu hakkında neler hissettiklerini konuşmaları çok önemlidir. Ebeveynler, çocuklarının ilgi ve yetenekleri konusunda onları yönlendirmeli ve zamanı etkin bir şekilde kullanmaları için fırsatlar sunmalıdır; fakat tüm bu çabalara rağmen ergen birey teknoloji bağımlılığı problemi ile ilgili herhangi bir olumlu gelişme kaydedilemediyse mutlaka uzman desteği alınması gerekmektedir. Bilişsel Davranışçı Terapinin bir parçası olabilecek bazı müdahale stratejileri ile örneğin; internette geçecek zamanı organize etmek (giriş saatlerini değiştirmek, hafta içi-hafta sonu günleri değiştirmek, günlük rutini kırmak gibi), sık kullanılan bir işlevi (chat, oyun gibi) kullanmaktan kaçınma, hatırlatıcı kart oluşturma (zararlarla ve bırakmanın yararlarıyla ilgili), aile terapisi ve destek grupları yardımcı olacak açık ve ulaşılabilir hedefler belirleyerek bir kontrol duygusu edinme kazanılacaktır.