"Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika" belgeselinin ilk gösterimi yapıldı

Dünya'nın, hakkında en az bilgi sahibi olunan bölgesi olan Antarktika, ilk kez bir Türk kadın belgeselci tarafından kayda alındı. 4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferine katılan bilim insanlarının çalışmalarının yansıtıldığı “Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika” belgeseli görücüye çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın ev sahipliğinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleştirilen törendeki 57 dakikalık görsel şölen, izleyicileri büyüledi.

Emine Erdoğan, belgeselin bir kadın tarafından çekildiğini hatırlatarak ekip başının kadın olduğu bilim seferinde kadın araştırmacıların yer aldığına dikkat çekti. “Yani, ‘Antarktika’ya adeta kadın eli değdi.’ diyen Emine Erdoğan, kadınların cesaretleri, birikimleri ve geniş vizyonlarıyla bu önemli çalışmanın parçası olduğunu söyledi.

İLK SEFER 2017’DE

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2016 yılındaki Şili ziyareti ile birlikte Antarktika, Türkiye’nin gündemine girdi. Ziyaretin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı ile 2017 yılından itibaren her sene Beyaz Kıta’ya bilimsel seferler düzenlenmeye başlandı.

15 PROJE ÜZERİNDE ÇALIŞTILAR

Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) tarafından şubat ayında Antarktika’ya bilimsel seferlerin 4’üncüsü gerçekleştirildi. Ağırlıklı olarak kadınlardan oluşan 24 Türk araştırmacı, yaklaşık bir ay kaldıkları kıtada, 15 bilimsel proje üzerinde çalıştı.

BUZLARLA KAPLI GEÇİT AÇILDI

Ekip liderliğini Prof. Dr. Ersan Başar’ın, koordinatörlüğünü Doç. Dr. Burcu Özsoy’un yaptığı seferde, Türk bilim insanları sefer sırasında Antarktika’da ölçülmüş en yüksek sıcaklığa (20.7°C) ve yüzyıllardır buzlarla kaplı olan bir geçidin tamamen eriyerek tarihte ilk kez açılmasına tanıklık etti.

TEMA: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Bu yıl iklim değişikliği teması ile gerçekleştirilen ve kadın araştırmacıların de yer aldığı seferin belgeseli de bir kadın tarafından çekildi. Yönetmen Burcu Camcıoğlu’nun hazırladığı ve araştırmalar sırasında çekilen 135 saatlik ham görüntülerden oluşan “Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika” belgeselinin ilk gösterimi yapıldı.

KİMLER KATILDI?

Cumhurbaşkanlığı Külliyesindeki ilk gösterime, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile eşi Esra Varank, Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, Dünya Dalış Rekortmeni ve bir önceki Antarktika seferinde yer alan Şahika Ercümenile sefer ekibi katıldı.

SIRLARLA DOLU

Törene ev sahipliği yapan Emine Erdoğan, Antarktika’nın sırlarla dolu bir kıta olduğunu belirterek belgeselin herkes tarafından izlenmesini tavsiye etti.

BİLİMSEL ALANDA KÜRESEL GÜÇ

Antarktika’ya yapılan seferlerin, Türkiye’nin bilimsel alanda sadece kendi coğrafyasında değil, küresel ölçekte de önemli bir güç olma yolunda attığı başarılı imzalardan birisi olduğunu kaydeden Emine Erdoğan, “Cumhurbaşkanlığının himayesindeki bu çalışmalar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın koordinasyonu ile yürütülüyor. Tüm bakanlık ekibini tebrik ediyorum. Başarılarının devamını diliyorum.” dedi.

CESARET, BİRİKİM, VİZYON

Emine Erdoğan, 4’üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferinin pek çok açıdan ilkler barındırdığını ifade ederek “Bu ilklerin başında, seferin bir belgesel aracılığı ile kayda geçirilmesi geliyor. Belgeselin yönetmeninin kadın olması ayrıca dikkat çekici. Bilim seferlerinin içinde kadın araştırmacılarımız var. Ekip başı bir kadın... Yani, ‘Antarktika’ya adeta kadın eli değdi.’ diyebiliriz. Kadınlarımızı özellikle tebrik ediyorum. Cesaretleri, birikimleri ve geniş vizyonlarıyla bu önemli çalışmanın parçası oldular.” diye konuştu.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Belgeselde yer alan “İnsanlık yön değiştirmezse, 21nci yüzyılda dünya haritasını savaşlar değil, iklim değiştirecek.” cümlesine atıfta bulunan Emine Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı:

GELECEĞİMİZ TEHDİT ALTINDA: Bu seferler sırasında, tarih boyunca kıtada en yüksek sıcaklık ölçülmüş. Bu, iklim değişikliğinin geldiği noktayı gözler önüne seriyor ne yazık ki. Öğrendim ki, bu yılki sefer, planlandığından 10 gün erken tamamlanmış. Çünkü; Antarktika tarihinde ilk kez bir kanal tamamen erimiş. Tarih boyunca buzullarla kaplı bir kanalın eriyor olması, iklim değişikliğinin en çarpıcı ve somut göstergelerinden birisi. Gerekli tedbirlerin uluslararası iş birliği ile alınması çok önemli. Geleceğimizin, iklim değişikliği tehdidi altında olduğunu unutmamalıyız.

GURUR DUYUYORUZ

Emine Erdoğan, gösterimin ardından yaptığı açıklamada bilim insanlarıyla gurur duyduğunu kaydederek “Takdire şayan işler yaptılar. Dünya çapında gurur duymamıza vesile oldular. İnşallah bundan sonra da bu çalışmaları devam edecek.” dedi.

DOĞAL LABORATUVAR

Gösterim öncesinde açıklamalarda bulunan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Antarktika’nın dünyanın hem geçmişine hem de geleceğine dönük araştırmaların yapıldığı çok önemli bir yer ve adeta doğal bir laboratuvar olduğunu söyledi.

Varank sözlerine şöyle devam etti:

Sayın Cumhurbaşkanımızın Şili seyahati sonrası buranın ne kadar değerli ve önemli olduğunun bilinciyle, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla kıtadaki varlığımızı arttırmaya başladık. Geçici bilim üssümüzü kurduk. Bundan sonraki dönemde kalıcı bilim üssümüzü kurmak buradaki, bu coğrafyadaki bilimsel çalışmalarımızı Türkiye olarak katkımızı sunmak istiyoruz.

KITAYA MERAK ARTACAK

Belgesel ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Varank, “Son seferimizi anlatan güzel de bir belgesel çektik. Burada hem vatandaşlarımızın bilim insanlarımızın orada ne yaptıklarını bilmesini istiyoruz. Hem de adeta bir görsel şölen havasında bu belgeseli izlediklerinde bilime olan meraklarının, o kıtaya olan meraklarının artacağına inanıyoruz. 4’ncü Ulusal Antarktika Bilim Seferimizde 24 bilim insanımız kıtaya gitti. 15 farklı projeyi hayata geçirdiler.” diye konuştu.

VERİLER ALINMAYA BAŞLADI

Ekip Lideri Prof. Dr. Ersan Başar, bilimsel çalışmaların doğası gereği çok hızlı sonuçlanmadığını, uzun laboratuvar çalışması gerektirdiğini anlatarak “Çok ciddi güzel veriler alınmaya başlandı ama bu işin en önemli kısmı sürekliliği ve devamlılığı.” dedi.

DÜNYA’NIN ŞİFRESİ

Ekip Koordinatörü Doç. Dr. Burcu Özsoy, kutupların Dünya’nın geçmişi, bugünü ve geleceği ile ilgili bütün bilgilere, şifrelere sahip olduğuna değinerek belgeselde bu bilgilere ilişkin ipuçlarının yer aldığını söyledi. Belgeselin yönetmeni Burcu Camcıoğlu, zor bir coğrafyada iki kişilik küçük bir ekiple çalışarak belgeseli hazırladıklarını söyledi.

VOLKANİK KAYAÇLARDAN BAZALT ÖRNEĞİ

Gösterim ardından Doç. Özsoy, Emine Erdoğan’a Antarktika'dan bilimsel amaçlar için alınarak araştırmaları tamamlanmış volkanik kayaçlardan bir bazalt örneği hediye etti. Yönetmen Camcıoğlu da Beyaz Kıta’da fotoğraf çekiminde kullandığı ilk objektifi Erdoğan’a armağan etti. Erdoğan ve Camcıoğlu, bu objektifi kullanarak fotoğraf çekti.

TRT EKRANLARINDA YAYINLANACAK

Türkiye’nin ilk Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali olan ve bu yıl ilk kez Gaziantep’de düzenlenen TEKNOFEST etkinlikleri kapsamında gösterime giren 57 dakikalık belgesel, “Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika”, 24 eylül saat 22.00'de TRT Belgesel, 27 eylül saat 17.45'te de TRT 1’de yayınlanacak.

HEDEF DANIŞMAN ÜLKE STATÜSÜ

Ülkeler, Dünya yüzölçümünün yaklaşık yüzde 10’u büyüklüğünde olan Antarktika’da, 1959'da imzalanan ve 1961'de devreye giren Antarktika Anlaşmasına göre faaliyette bulunuyor. Anlaşmaya göre bilimsel bölge olarak kabul edilen Antarktika’da, ülkelerin askeri yapılanmalara izin verilmiyor. 1995’de anlaşmaya taraf olan ve gözlemci ülke statüsü kazanan Türkiye, anlaşmanın ilk imzacıları gibi danışman ülke olmak amacıyla kıtaya bilimsel seferler düzenliyor, bilimsel amaçlı kalıcı üs için çalışmalar yapıyor.

14 BİN KM UZAKLIKTAKİ ÜS

Bu kapsamda 2019 yılında düzenlenen seferde Türkiye’den 14 bin kilometre uzaklıkta bulunan Horseshoe Adasına Türk Bilimsel Araştırma Kampı kuruldu. Türkiye, geçici olan bu üssü kalıcı hale getirmek için faaliyetlerini sürdürüyor.