Eğitimci Yazar Deniz Erkin Purut: TikTok kapatılmalı mı?

Kullanıcılarına 15 saniyelik kısa videolar çekip yayınlama, aynı zamanda içerik üreticilerine para kazanma imkânı sunan sosyal medya uygulaması TikTok, dünyanın dört bir yanında ölümlere yol açmaya başladığından bu yana kapatılması gerektiği tartışmalarıyla gündemde. Son olarak Tekirdağ'da 13 yaşındaki bir çocuğun dedesinin silahıyla TikTok videosu çekerken yanlışlıkla kendini vurması ve sahte hamilelik paylaşımlarıyla adından söz ettiren TikTok ünlüsü Mükremin Gezgin'e yönelik giderek büyüyen tepkiler, tartışmaları yeniden alevlendirdi. Birçok internet kullanıcısı, TikTok'un Türkiye'de erişime kapatılmasını istedi.

"Dünyanın dört bir yanında ölümlere neden oldu."

Sesim Ol İstismarla Mücadele ve İyileştirme Derneği Başkanı, eğitimci yazar Deniz Erkin Purut, TikTok'un yarattığı tehlikelere şu sözlerle dikkat çekti: "TikTok'u dünyanın dört bir yanından yüz milyonlarca insan kullanıyor. Uygulamanın asıl amacı aslında eğlence. Bu kadar çok tutmasının sebebi ise içerik üreticilerine izlenme başına para kazanma imkânı sunuyor olmasıdır. Kendi ünlülerini yaratan TikTok, bu kişilerin şöhret ve para yoluyla hayatını değiştirme potansiyeline sahip. Dolayısıyla TikTok'u kullanan özellikle yaşı genç bireylerin temel motivasyonu, çok izlenmek ve takipçi sayısına ulaşarak hem ünlü olmak hem de çok para kazanmak. Bu uğurda sınır tanımayanlar, çizgileri geri dönüşü olmayacak şekilde aşabiliyor. Daha önce TikTok için video çekerken hayatını kaybeden birçok kişinin haberini okuduk. Tehlikeli meydan okuma videoları birçok çocuk ve ailesinin hayatını kararttı. İşte en son örneği de geçenlerde Tekirdağ'da yaşandı. 13 yaşında bir çocuk, sırf TikTok'ta çok izlenebilmek için dedesinin silahıyla video çekti, boş sandığı silahla kendini vurdu. Sadece 13 yaşında olan bir çocuğun bu platformlara ebeveyn denetimi olmadan ulaşabilmesi, hayatını riske edecek kadar tehlikeli içerikler hazırlama ve bunu kitlelerle buluşturma arzusu, ünlü olup para kazanma hırsı; bu alandaki bir boşluğu, denetim mekanizması eksikliğini gösteriyor." "Ebeveyn denetimi ve uygulamara yönelik sıkı kontroller şart."

"Sizce TikTok kapatılmalı mı?" sorusuna "Yasaklar çözüm değil" yanıtını veren Purut: "İçinde yaşadığımız dijital çağda, interneti hayatınızdan çıkarmanız imkansız. Aynı şekilde onların birer parçası olan bu uygulamalarıda. İnternete dair biraz bilginiz varsa, site ve uygulamaları kapatmanın, o platformlara erişmeyi engellemediğini de bilirsiniz. Yasaklı sitelere erişim sağlayan yüzlerce ara uygulama var. Üstelik yasakların ilgiyi artırdığı da bilinen bir gerçek. Dolayısıyla TikTok'u kapatarak kullanılmasını engelleyemezsiniz. Burada çözüm, özellikle çocuklar ve gençler için güvenilir alan oluşturmak. İlk etapta ebeveyn denetimi önemli. Kendi rahatlıkları uğruna çocuklarının ellerine telefon sıkıştıran ebeveynler, hangi uygulamada nasıl vakit geçirdiklerinin farkında bile değiller. 18 yaş altı kullanıcılar, uygulamayı ailelerinin kontrolü altında kullanmalı. Ayrıca platformla ilgili etkili bir gözetim ve denetim mekanizması oluşturulmalı. Bu tarz platformlara yönelik sıkı kontroller ve cezai yaptırım öngören düzenlemeler yapılmalı. Özellikle yapılmadığı takdirde aralarında bende en tehlikeli olanı TikTok olarak görüyorum. Örneğin şiddet içeren ya da çocuk istismarı, terör gibi kategorilere giren kanunlara aykırı içeriklerin yayınlanması ve kaldırılmaması durumunda söz konusu platformun sahibi olan şirkete ceza uygulanabilmeli. İçeriklere yönelik şikayetlerin değerlendirileceği bir prosedür oluşturulmalı." dedi.