Gerçeği nasıl tanımlarsın?

Gerçeklik algımız gün geçtikçe değişiyor. Eskiden gözümüzle görebildiğimize inanmamız gerekirken, artık her gözle görünene inanamayacağımız bir devre denk geldik. "Deepfake" teknolojisi ile insanların yüzlerinin farklı videolara veya fotoğraflara gerçeğinden ayırt edilemeyecek derecede yerleştirildiğine şahit olduk. Ardından, yapay zeka bunu tek tıklamayla yapılabilir hale getirdi. Makinelerin donanım hızlarının artması ile anında sonuçlar elde edilmeye başlandı. Kim bilir, belki de bu teknoloji epeydir vardı da halkla yeni paylaşıldı.

Şimdi de bu teknolojilere "vision" diye bir gözlük eklendi. Gözlüğü takanın çevresindeki görüntüleri, görmek istediği gibi görebileceği bir teknoloji. Ya da birilerinin görmesini istediği şekilde göreceği teknoloji. Yakın tarihte bu gözlük, göze takılacak bir lense kadar indirilebilecek gibi duruyor. Bu teknolojilerle, geleneksel ahlaki kavramlar da ister istemez temelinden sarsılacak gibi görünüyor.

Bugüne kadar en güvenilir denilen telefonlar, bilgisayarlar, depolama teknolojileri ve benzerlerinin hepsi, "hack" lenmedi mi? Yani, devletler ve şirketler bu teknolojiler için ne kadar güvenilirlik anlaşmaları imzalarlarsa imzalasınlar, illaki birileri bu teknolojileri de "hack" leyecek.

Mesela, gözüne yerleştirdiği bir gözlük veya lensle sokaklarda yürüyen bir insan düşünün. Eğer, gözündeki aletin güvenlik protokollerini "hack" leyerek kırmış ise, yapay zeka desteği ile baktığı insanın üzerindeki kıyafetleri yokmuş gibi görebilir. Kısacası sokakta yürürken eşlerimizin, kızlarımızın, çocuklarımızın görüntüleri o kişiye farklı bir şekilde gösteriliyor olabilir. Bunu o kişiden başkası da göremeyeceği için, gizliden gizliye oluşacak sapkınlıklar çoğalacaktır.

İşin bir diğer tarafı ise, hakkında olmaması gereken bir video çıkan bir siyasetçi düşünün. Şahıs bu durumu çok rahat bir şekilde inkar edebilir ve bu "deepfake" teknolojisi ile oluşturulmuş, diyebilir. Neticede, teyit edecek mecralar da birilerinin elinde olacağından, onlar neye gerçek neye sahte derse, kitleler ona inanmayacak mı? (Bu güne kadar olduğu gibi)

Geçtiğimiz yıllarda Black Mirror isimli dizinin bir bölümünde, bu yapay zeka destekli ve uzaktan kontrol edilebilir lenslerle ilgili "distopik" bir bölüm yayınlanmıştı. Askere alınan insanlara bu lensler takılıyor ve bu lensi takmayı reddeden vatandaşlar, bu askerlere mutasyona uğramış yaratıklar şeklinde görünüyordu. Aslında çok uzak bir gelecekten de bahsetmiyormuş. Düşünsenize fıtratınızı bozmamak adına bu teknolojiyi reddediyorsunuz ve bu teknolojiyi vücutlarına uygulatanlar tarafından, avlanması gereken yaratıklar gibi görünüyorsunuz. Hem siz hem aileniz hem çocuklarınız hem de bebekleriniz, karşıdaki insanın gözünde avlanması gereken bir yaratık.

Mantığınıza çok uzak gelebilir, fakat emperyal düşünce ve küresel elitler kendilerinden olmayan ve istedikleri gibi yönetip yönlendiremediği toplumları ve liderleri insanların gözünde canavarlaştırmaya çalışmıyor mu? Mesela, Kaddafi, mesela Putin ve son olarak Filistinliler... Adamların elinde böylesine bir teknoloji olursa, kullanmaya çekinecekler mi...?

Meşhur bir film repliği ile yazımızı sonlandıralım;

- Gerçeği nasıl tanımlarsın?

- Eğer, hissedebildiğin koklayıp, tadıp, görebildiğin şeylerden söz ediyorsan, bunlar beyne iletilen elektrik sinyallerinin yorumlanmasıdır.

Haydi, kalın sağlıcakla.