Ahmet Yenilmez

23 Temmuz 2023 Pazar günü Erzurum'daydım. Erzurum Kongresi'nin toplanmasının 104. yıl kutlama törenlerine katıldım. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Numan Kurtulmuş, Erzurum Valisi Sayın Okay Memiş, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Mehmet Sekmen ve Erzurumluların katılımıyla başlayan kortej yürüyüşü, bugün Kongre Müzesi olan binanın önünde bitti.

Sırasıyla Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Mehmet Sekmen, Erzurum Valisi Sayın Okay Memiş ve Meclis Başkanımız Sayın Numan Kurtulmuş Bey konuşmalarını yaptıktan sonra Erzurum Devlet Tiyatrosu oyuncularının temsili kongre canlandırması, Erzurum'un muhtelif yerlerinde çeşitli etkinliklerle Erzurum Kongresinin104. yılı kutlamaları gün boyu devam etti .

Kendimle baş başa kaldığımda, kendi kendime şu soruyu sordum: Erzurum Kongresi, sadece Erzurum'da mı kutlanmalı?

Düşünsenize, İzmir İşgal edilmiş, Fatih Sultan Mehmet Han'ın emaneti İstanbul sokaklarında, düşman askerleri devriye gezmekte!

Mondros Mütarekesi gereği, ordunun elindeki silahlar işgal güçlerine teslim edilmekte!

Erzurum'da bir kongre toplanması kararı alınıyor!

Kongreye katılmak için yola çıkan delegelerin, Ermeni eşkiyalar tarafından kesiliyor, kimileri de vahşice şehit ediliyor!

Kongreye katılacak delegeleri ağırlayacak otel yok!

Erzurumlular delegeleri evlerinde ağırlıyor!

Evlerden tabak çanak toplanıyor, elde yok avuçta yok!

Kongreye başkan olarak seçilen Mustafa Kemal Paşa'nın giyeceği sivil kıyafet bile, dönemin valisinden ödünç alınıyor!

Nihayetinde, 8 Ağustos 1919 günü şu kararlar alınıyor:

-Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.

-Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine karşı millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.

-İstanbul Hükûmeti vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet milli kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanmamış ise, bu seçimi Temsilciler Kurulu yapacaktır.

-Kuvayi Milliye'yi etkili, milli iradeyi hâkim kılmak esastır. -Azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların canları, malları ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır.

-Manda ve himaye kabul olunamaz.

-Milli irade ve toplanan ulusal güçler padişahlık ve halifelik makamını kurtaracaktır.

-Mebuslar Meclisi'nin derhal toplanmasına ve hükûmetin yaptığı işlerin milletçe kontrolüne çalışılacaktır.

-Sömürgecilik amacı taşımayan devletlerden teknik, sanayi ve ekonomik yardım kabul edilebilir.

İşte, Erzurum'dan yükselen bu ses, Türk'ün asla esir olmayacağının sesiydi!

Ve Milli Mücadele başlıyor, 29 Ekim 1923 günü Türkiye Cumhuriyeti Devleti kuruluyor.

Sorarım şimdi, 29 Ekim 1923'ün adeta yol haritası niteliğinde olan Erzurum Kongresi bilinip anlaşılmadan, 100. yılını kutlamaya hazırlandığımız Türkiye Cumhuriyeti Devleti nasıl anlaşılacak, nasıl kutlanacak?

Hülasa, 23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi, sadece Erzurum' da değil, 81 vilayetimizde kutlanmalıdır.